Wielu rodziców, szczególnie tych świeżo upieczonych, zadaje sobie pytanie: „czy niemowlę może spać na brzuchu”? W końcu czasami widzą, że maluszek lepiej zasypia na brzuszku, a w takiej pozycji sprawia wrażenie spokojniejszego.
Jednocześnie w poradnikach można przeczytać ostrzeżenia, aby w żadnym wypadku nie kłaść dziecka na brzuchu. Jaka więc jest prawda? Czy ta pozycja jest niebezpieczna dla maluszka i czy spanie na brzuchu pomaga na gazy u niemowlaka?
Spis Treści
Spanie na brzuchu niemowlaka – co na ten temat mówi nauka?
W latach 90. rozpoczęto wielką międzynarodową kampanię „Back to Sleep”, w której promowano bezpieczny sen noworodka – spanie na plecach. W krajach, które przyjęły te zalecenia, odnotowano spadek przypadków SIDS, czyli zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej (Sudden Infant Death Syndrome).
Ryzyko SIDS a spanie na brzuchu są ze sobą powiązane, ponieważ w takiej pozycji klatka piersiowa dziecka jest uciśnięta, a jego drogi oddechowe mogą być częściowo zablokowane – zwłaszcza gdy nie potrafi ono jeszcze samodzielnie utrzymywać główki.
Także i WHO, czyli Światowa Organizacja Zdrowia, zaleca, aby dzieci do 12. miesiąca były zawsze kładzione do snu na plecach. Zalecenia AAP (Amerykańskiej Akademii Pediatrii) dotyczące snu niemowląt również są podobne.
Mogłoby się zatem wydawać, że sprawa jest prosta i maluch powinien leżeć wyłącznie na plecach. Zatem dlaczego niemowlę lubi spać na brzuchu? Powodów może być co najmniej kilka.
Sprawdź nasze produkty
Dlaczego niemowlę śpi na brzuchu?
Warto zaznaczyć, że część niemowląt rzeczywiście lepiej zasypia na brzuchu, jakby zupełnie na przekór zaleceniom lekarzy i specjalistów.
Taka pozycja może dawać mu poczucie bezpieczeństwa, przypominając czas spędzony w łonie matki. Innym wytłumaczeniem jest, że maluch czuje nacisk na brzuszek, co może pomóc w bólach kolkowych.
Kolki to m.in. efekt gazów zalegających w jelitach i nacisk na brzuch pozwala je uwolnić. Zamiast jednak kłaść dziecko do spania w takiej pozycji, lepiej postawić na delikatne masaże. Więcej pisaliśmy na ten temat w naszym innym artykule, w którym znajdziesz także skuteczne sposoby na kolki.
Może to być również kwestia „przyzwyczajenia” – częste spanie niemowlaka na brzuchu mamy może skutkować nawykowym przyzwyczajeniem do takiej pozycji.
I choć takie ułożenie wydaje się mieć swoje zalety, a niemowlę przewraca się na brzuch podczas snu czasami samodzielnie, to jednak świadoma decyzja o kładzeniu dziecka do spania powinna być podejmowana w oparciu o bezpieczeństwo i wiedzę medyczną.
A ta mówi jasno – bezpieczna pozycja do spania dla niemowlaka to leżenie na plecach.
Czy niemowlę może spać na brzuchu w dzień?
Noworodek spędza dużą część czasu na spaniu i powinno się to odbywać w pozycji „na plecach”. Czy jednak może spać na brzuszku w ciągu dnia, gdy łatwiej o rodzicielski nadzór?
Chociaż w ciągu dnia rodzic ma większą możliwość obserwacji dziecka, zalecenia dotyczące pozycji snu pozostają takie same. Oznacza to, że również w ciągu dnia niemowlę powinno spać na plecach, zwłaszcza jeśli nie potrafi jeszcze samodzielnie zmieniać pozycji.
Jedyną akceptowalną formą przebywania na brzuszku, są zabawy w ciągu dnia – np. na specjalnych matach rozwojowych.
Niemowlę śpi tylko na brzuchu – co robić?
Co, jeśli noworodek śpi na brzuchu mimo naszych starań? Wtedy trzeba walczyć z tym szkodliwym nawykiem i może w tym pomóc kilka sprawdzonych strategii.
Jak oduczyć niemowlę spania na brzuchu?
- Konsekwentnie kładź dziecko do snu na plecach – gdy niemowlę śpi na brzuchu, czasami potrzeba kilku-kilkunastu nocy, aby dziecko przyzwyczaiło się do zmiany,
- zadbaj o spokój dziecka przed snem – głaskanie, śpiewanie czy tulenie będą tu bardzo pomocne,
- stosuj owijacze – dzieciom pomaga ciasne owinięcie ciałka,
- spędzajcie odpowiednią ilość czasu na brzuchu w ciągu dnia – tzw. „tummy time” w ciągu dnia może zaspokoić potrzebę dziecka przebywania w tej pozycji. Spanie na brzuchu a rozwój motoryczny niemowlaka są powiązane, ale lepiej zastąpić to bezpiecznymi zabawami, które także będą stymulować rozwój mięśni czy koordynację ruchową.
Jeśli pomimo prób dziecko nie akceptuje dłuższego leżenia na plecach, warto skonsultować się z pediatrą, aby wykluczyć inne przyczyny. Spanie na brzuchu a kolki u niemowląt mogą być jedną z przyczyn i wtedy warto poszukać rozwiązania wraz ze specjalistą.
Od kiedy dziecko może spać na brzuchu?
Istnieje moment w rozwoju dziecka, gdy może już ono spać na brzuchu. Kluczowa jest tutaj chwila, w której maluch samodzielnie opanowuje umiejętność obracania się – zarówno z pleców na brzuch, jak i z brzucha na plecy.
Dzieje się to zwykle między 4. a 6. miesiącem życia, choć u niektórych dzieci może nastąpić wcześniej lub później. Jeżeli zatem 8-miesięczne dziecko śpi na brzuchu, jest to mniej niepokojące, ale warto mieć z tyłu głowy wspomniane zalecenia WHO, które jasno wskazują, że do pierwszego roku życia dziecko powinno spać wyłącznie na plecach.
Gdy niemowlę potrafi już samodzielnie zmieniać pozycję podczas snu, nie trzeba go każdorazowo przewracać na plecy, jeśli zaśnie na brzuchu. Ryzyko SIDS maleje, a dziecko zyskuje większą kontrolę nad swoim ciałem i oddechem.
Od tego momentu rodzice mogą zaufać naturalnym preferencjom dziecka, dbając przy tym o odpowiednie warunki snu, czyli twardy materac, brak poduszek i swobodę ruchu.
Podsumowanie – czy spanie na brzuchu jest bezpieczne dla niemowlaka?
Choć może się wydawać, że niemowlę lepiej śpi na brzuchu, nie jest to bezpieczna pozycja do snu w pierwszych miesiącach życia. Ryzyko SIDS i brak zdolności do samodzielnego obrotu czyni z tej pozycji realne zagrożenie.
Niemowlę może leżeć na brzuchu w ciągu dnia, pod czujnym okiem opiekuna, gdyż ta pozycja jest korzystna dla ogólnego rozwoju, ale nie zastępuje ona bezpiecznej pozycji do snu. Gdy dziecko nabywa umiejętność obracania się i przekracza 6 miesięcy, można z nieco większym spokojem obserwować jego sen.
Wniosek? Sen noworodka na plecach – bezpiecznie. Na brzuchu – rozwojowo, ale tylko pod nadzorem.
Źródła:
https://www.center4research.org/back-sleep-campaign-sids/
https://www.who.int/tools/your-life-your-health/life-phase/newborns-and-children-under-5-years/making-sure-newborns-and-children-under-5-years-sleep-safely
https://publications.aap.org/DocumentLibrary/Solutions/PPE/peo_document088.pdf
https://parenting.pl/spanie-niemowlaka-na-brzuchu
